top of page

Suat Derviş'ten Kadın Merkezli Romanlar


Nagihan KAHRAMAN




Çeşitli kitapları İthaki Yayınları tarafından basılan Suat Derviş, bir kitabı ile daha raflarda yerini aldı. Onu Bekliyorum ile beraberinde Büyük Ateş, iki kitap bir arada olarak okura sunuldu. Sevdagül Kasap tarafından yayıma hazırlanan eserin başındaki ön sözde, iki kitabın da kronolojik geçmişi ile Suat Derviş'in kadın karakterlerine ayrıntılı olarak yer verilmiş. Bu, okur için oldukça ufuk açıcı ve yol gösterici nitelikte bir çalışma olmuş.


1900'lerin başında dünyaya gelen Suat Derviş -asıl ismi ile Hatice Saadet- varlıklı bir ailenin iyi eğitim almış, entelektüel kızı. Dönemine göre şanslı sayılacak şekilde Almanya'da eğitim almış ve İstanbul'a döndükten sonra da hayatına gazetecilik yaparak ve roman yazarak devam etmiştir. Oldukça üretken ve çalışkandır; 1930'larda Cumhuriyet, Vatan, Son Posta gibi devrin ileri gelen gazetelerinde çalışmış ve Yeni Edebiyat adıyla bir dergi çıkarmıştır. Roman konusunda da oldukça üretken olan yazarın pek çok eseri mevcuttur ve romanlarını genellikle tefrika ederek okura ulaştırmıştır. 1860'ta ilk özel gazete olan Tercüman-ı Ahvâl Şinasi tarafından çıkarılmaya başlayınca gazetecilik Osmanlı döneminde basamakları hızla tırmanmış, tefrika geleneği ile de yazarların eserlerini okurla buluşturmasında önemli bir mecra haline gelmiştir. Çağdaşları gibi Suat Derviş de romanlarını, basılmadan önce çeşitli gazetelerde belirli aralıklarda yayımlamıştır. Dikkat çekmek ve bir sonraki seferde tekrar okunmak için yazarın işlediği konu kadar üslûbunun da önemi büyüktür. Bu açıdan bakarsak, iki kitabın da tefrika geleneğine uygun yazıldığını görürüz.


Suat Derviş'i Fosforlu Cevriye ile tanır birçok insan. Bunun dışında birçok aşk romanı bulunur. Bunlardan biri de 1935 yılında Cumhuriyet'te tefrika edilen "Onu Bekliyorum". Kocasıyla eskisi gibi mutlu olamayan Suzan'ın gözünden, kocası Nihat ile aşık olduğu Şefik'i okuruz bu romanda. Bir ressam olan Suzan Nihat'la evlenene kadar sadece işi ile anılan bir kadındır. Evlendikten sonra köreldiğini ve buna kocasının sebep olduğunu anlatır. Bir mutlu bir mutsuz; bir sinirli bir sakin, histerik hâldedir. Hayatına Filozof Şefik'in girmesiyle değişen duygularını anlatırken içinde bulunduğu karmaşık hâlden adeta okura adeta dert yanar.


Büyük Ateş de 1949-50 yıllarında Son Posta'da tefrika edilmiştir. Onu Bekliyorum ile benzer olarak roman yine evli bir kadın ve aşık olduğu adam üzerinden ilerler. Fazilet, 13 yıldır evli ve mutlu bir kadındır. Kocası Muhterem'le yıllardır bir kere bile ciddi bir kavgaları olmamış, günleri huzur içinde geçmiştir. Tâ ki Mazlum hayatına girene kadar... Yine tıpkı Onu Bekliyorum'daki gibi bir aşk üçgeni, masum koca, yoldan çıkan bir kadın... İkisinde de alışılan anlatımın tersine bu sefer aldatanlar erkek değil kadınlardır fakat yine de romanın sonuna doğru kadınlar pişman olmuş ve masum gösterilmeye çalışılmıştır.


Yazarın işlediği "kadının eşitliği" temasına da ayrıca değinmek gerekir. Kadınların merkezde konumlandığı ve bilinçli bir şekilde olay örgüsünün içine yerleştirilen "kadının toplumsal hayattaki yeri" ile ilgili mesajları vardır Suat Derviş'in. Örneğin, Onu Bekliyorum'da Suzan kocasına ısrarla bir kadının evlenince kocasına ait olmadığını, aslında hiçbir zaman kimseye ait olmadığını; kadının sadece "kadın" olduğunu anlatmaya çalışır. Başka bir konuşma sırasında ise sanatkârın cinsiyetinin olmayacağını, kadın ya da erkek diye ayrım yapılamayacağını anlatır. Bu fikirleri, iki karakterin karşılıklı konuşmaları esnasında okuruz, aslında yazarın okuyucuya duyurmaya çalıştığı kendi sesidir.


Alışılagelen bir aşk romanı gibi görünen fakat "kadın" temasının ince bir şekilde işlendiği, merkezde kadınların duygularına yer verilen kitaplar okumak ve aynı zamanda Osmanlı'nın son dönem roman geleneği hakkında fikir edinmek isteyen okuyucular için Suat Derviş'in bu eserleri önemli birer kaynak olacaktır.


Onu Bekliyorum

Suat Derviş

Haz. Sevdagül Kasap

İthaki Yayınları

344 s.

38 TL

Комментарии


bottom of page